Lech: Nowa Perspektywa Finansowa UE to projekty ekologiczne. Prym będą wiodły inwestycje kolejowe

Jedenaście celów z programu Perspektywy Finansowej Unii Europejskiej na lata 2014-2020 uproszczono i skonsolidowano do pięciu nadrzędnych:

1) Bardziej inteligentna Europa, czyli innowacyjna i inteligentna transformacja gospodarcza.

2) Bardziej przyjazna dla środowiska niskoemisyjna Europa, czyli zakup elektrycznych autobusów i rozwój sieci tramwajowych.

3) Lepiej połączona Europa, czyli mobilność i regionalne połączenia teleinformatyczne

4) Europa o silniejszym wymiarze społecznym, czyli wdrażanie europejskiego filaru praw socjalnych.

5) Europa bliżej obywateli, czyli zrównoważony i zintegrowany rozwój obszarów miejskich, wiejskich i przybrzeżnych w ramach inicjatyw lokalnych.

Komisja Europejska zaproponowała również w maju pakiet wsparcia w celu naprawy szkód gospodarczy i społecznych spowodowanych przez pandemię koronawirusa SARS-CoV-2. Celem tego pakietu jest udzielenie wsparcia państwom członkowskim w zależności od potrzeb i horyzontu czasowego, szybkie przywrócenie wzrostu gospodarczego i zatrudnienia oraz trwałe uodpornienie gospodarek na podobne kryzysy w przyszłości.

- Zaproponowane działania powinny wzmocnić ożywienie społeczno-gospodarcze, zagwarantować równie i sprawiedliwe warunki działania oraz wesprzeć pilne inwestycje, w szczególności w dziedzinie ekologii i cyfrowej transformacji. Powołany Europejski Instrument na rzecz Odbudowy przeznaczy na ten cel 560 mld euro. Instrument na rzecz Inwestycji Strategicznych 15,3 mld euro, natomiast Instrument Wsparcia Wypłacalności 31 mld euro - przedstawiła Lech.

Mniej środków unijnych dla Polski w latach 2021-2027 niż 2014-2020.

- 64 mld euro w nowej PF to znacznie mniej niż w bieżącej, gdy mieliśmy do dyspozycji ponad 82 mld euro. 27,5 mld euro zaplanowano z kolei na rozwój transportu w ramach Instrumentu "Łącząc Europę" (Connecting Europe Facility - CEF). Tak kwota także zmienia się dynamicznie, bowiem jeszcze niedawno mówiliśmy o kwocie 31 mld euro. Akcent położony będzie na inwestycje bardziej ekologiczne, co jest ściśle powiązane z celami Unii Europejskiej. Prym będą wiodły inwestycje kolejowe. Poziom dofinansowania projektów przez Unię Europejską będzie niższy niż w obecnej Perspektywie Finansowej, maksymalny poziom dofinansowania unijnego będzie wynosił 70% dla regionów słabiej rozwiniętych (dziś to 85%) – do tej kategorii zaliczają się wszystkie województwa w Polsce oprócz Mazowieckiego i Dolnośląskiego, w których maksymalny poziom dofinansowania unijnego będzie jeszcze niższy. Oznacza to konieczność przeznaczenia większych środków na współfinansowanie projektów przez stronę polską, czyli 30 proc. w miejsce obecnych 15 proc. - oznajmiła dyrektor CUPT.

- Planujemy w ramach pozyskanych środków zapewnić lepszy stan połączeń kolejowych między głównymi miastami Polski. Poza tym zwiększyć dostępność Polski Wschodniej w zakresie Infrastruktury Kolejowej, a także skrócić czas przejazdu koleją między ośrodkami wojewódzkimi. Zmodernizujemy w sumie ponad 2500 km linii kolejowych. najwięcej zyskają inwestycje w ramach projektów dla Polski Wschodniej, obejmujące województwa warmińsko-mazurskie, podkarpackie, lubelskie, podlaskie i świętokrzyskie - podkreśliła Lech.

- Środki na projekty w ramach instrumentu "Łącząc Europę" zostaną rozdysponowane na podstawie specjalnych konkursów. Pula przeznaczona dla Polski sięgnęła 3,9 mld euro, w tym aż 3,2 mld euro na kolej. 25 wybranych projektów obejmują inwestycje PKP PLK SA, Cargotor, PKP Cargo i Centralnego Portu Komunikacyjnego - sprecyzowała dyrektor CUPT.

- Kiedy mówimy o kolei, to mówimy również o transporcie intermodalnym, który jest przyszłościowy. Liczymy na jego rozwój w kolejnych latach, co widać w podpisanych umowach. Środki przeznaczone na ten cel dotyczą budowę i przebudowę terminali intermodalnych, zakup lub modernizację urządzeń niezbędnych do obsługi terminali intermodalnych, a także zakup i modernizację systemów telematycznych i satelitarnych oraz zakup i modernizację taboru kolejowego, w tym lokomotyw trakcyjnych oraz specjalistycznych wagonów służących do przewozów intermodalnych - tłumaczyła dyrektor Centrum Unijnych Projektów Transportowych.

Umowy na dofinansowanie 90 projektów

- Do końca 2023 roku za 1 227 mln PLN zostanie zakupionych 440 intermodalnych jednostek ładunkowych, 90 naczep przeładunku pionowego i 3550 jednostek taboru kolejowego. Poza tym zostanie rozbudowanych lub wspartych 20 terminali przeładunkowych - wyjaśniła Lech.

- W sumie mamy podpisane umowy na dofinansowanie 90 projektów. 46 z nich to liniowe za kwotę 17 195,42 mln PLN. Dwanaście projektów taborowych pochłonie 1 880,00 mln PLN, a kolejne dwanaście projektów dworcowych 725,34 mln PLN. 20 projektów intermodalnych związanych z taborem kolejowym wyniesie z kolei 961,67 mln PLN - ujawniła Lech.

- Perspektywa Finansowa 2021-27 zakłada zakończenie budowy kolejowej sieci bazowej TEN-T, modernizację kolejowych korytarzy towarowych, budowę brakujących połączeń kolejowych i eliminację wąskich gardeł oraz poprawę interoperacyjności kolei. Wsparcie dla taboru kolejowego będzie uzależnione od spełnienia obowiązku świadczenia usługi publicznej będącej przedmiotem przetargu. Nie będą dotowane pojazdy napędzane paliwami kopalnymi. Kluczowe będą projekty spełniające cele klimatyczne, na które np. w ramach Instrumentu „Łącząc Europę” przeznaczone będzie 60 proc. środków. Transport kolejowy obejmie 75-80 proc. puli przeznaczonej na projekty współfinansowane w ramach Instrumentu "Łącząc Europę - podsumowała dyrektor CUPT.